Mazda MX-5 – historia

Kultowy już dzisiaj model Mazdy to jeden z ciekawszych japońskich aut jaki powstał. Samochód, który znalazł wielką rzeszę fanów – Mazda MX-5.

Kultowy już dzisiaj model Mazdy to jeden z ciekawszych japońskich aut jaki powstał. Samochód, który nigdy nie zachwycał swoimi osiągami, a mimo to znalazł wielką rzeszę fanów, którzy się w nim zakochali. Ale jak do tego doszło, że rozpoczęła się jego produkcja?

Mazda ma na swoim koncie wiele wspaniałych sportowych samochodów, które są o wiele lepsze niż MX-5, a jednak to ten mały roadster jest przez wielu uważany za jeden z najlepszych aut jakimi można poruszać się po drodze, ale dlaczego tak jest?

Początki

Roadstery na początku latach 80. nie były samochodami dla każdej klasy społecznej i tylko osoby bogatsze mogły pozwolić sobie na taki pojazd, mimo że było ich i tak bardzo mało, ponieważ niewielkie i sportowe roadstery wymarły niemal całkowicie. Dodatkowo w dobie kryzysu gospodarczego, z którego świat się dopiero podnosił.

Historia Mazdy MX-5 zaczyna się w 1979r. kiedy to Bob Hall (amerykański dziennikarz motoryzacyjny) wraz z Kenichi Yamamoto (jeden z prezesów Mazdy w latach 80.) spotkali się ze sobą i dyskutowali na temat samochodu, który będzie tani dla każdego klienta, a zarazem sportowy i dający dużo frajdy z jazdy.

Hall został zapytany: “Jaki samochód Mazda powinna stworzyć w przyszłości?”. Odpowiedział, że choć RX-7 jest świetnym sportowym samochodem, to jednak brakuje na rynku prostych, lekkich i niedrogich roadsterów, jak brytyjskie klasyki sprzed lat i właśnie taki niedrogi roadster Mazda powinna zbudować, np. na platformie modelu 323.

Dwie osoby, które uwierzył w swój pomysł

Samochód, który będzie spełniał kryteria aut droższych, ale w niskiej cenie i dostępny dla każdego. Początkowo wydawało się to niemożliwe, ale Bob Hall i Kenichi Yamamoto byli innego zdania. Hall był miłośnikiem angielskich roadsterów z lat 50. oraz 60. i to on jest właśnie głównym odpowiedzialnym za powstanie Mazdy MX-5.

Od pomysłu, który zrodził się w głowie Halla, panowie musieli spotykać się ze sobą jeszcze kilka razy, aby przenieść to na kartkę papieru, a następnie do produkcji. Mazda sama w sobie miała bardzo dużo chęci do stworzenia roadstera, ponieważ w ich ofercie znajdowały się na tamte czasy tylko dwa rodzaje samochodów: sedany dla typowych rodzin oraz sportowe drogie pojazdy.

Trzeba było stworzyć coś pomiędzy tymi dwoma rodzajami – coś sportowego, ale niedrogiego, bezpiecznego, ale dającego adrenalinę, sprawiające dużo przyjemności z jazdy, ale nie potrzebujące osiągać przy tym wielkich prędkości.

Trzy koncepcje

W 1984r. powstały trzy zespoły oddelegowane do stworzenia tego auta. W związku z tym zostały też stworzone trzy koncepcje.

Pierwsza: silnik z przodu i napęd na przód.

Druga: silnik centralnie i napęd na tył.

Trzecia: silnik z przodu, napęd na tył (o nazwie roboczej Duo 101, termin ten wziął się stąd, że model mógł być wyposażony zarówno w soft top jak i hard top – na zdjęciu mamy przykład z hard topem)

Dwa japońskie zespoły były za dwoma pierwszymi pomysłami. Silnik z przodu i napęd na przód był łatwiejszy i tańszy w budowie, a oprócz tego byłaby lepsza kombinacja silników i napędów z innych modeli. Drugi pomysł był już sprawdzony, ponieważ korzystała z niego m.in Toyota w modelu MR2.

Jednak sam Hall słysząc to miał lekko odmienne zdanie. Po wielu konwersacjach doszli do wniosku, że najlepszym wyborem będzie opcja trzecia, a więc silnik z przodu, napęd na tył.

Gdy najważniejszy temat został ustalony, trzeba było teraz się zastanowić, gdzie MX-5 powinien być produkowany. Mając w głowie, że samochód ma przypominać typowo brytyjskie roadstery (największą inspiracją był Lotus Elan) padło na Anglię.

Odpowiedzialnym za projekt Mazdy był International Automotive Design (IAD). Firma ta w swoich szeregach odpowiadała za projekty m.in takich samochodów jak Lancia Delta, MG Retro czy Honda CRX. Jaki był cel? MX-5 miała się wyróżniać, a więc plan był jeden przez designerów. Musi mieć jak najbardziej obłe kształty. Co ciekawe, to właśnie Miata zapoczątkowała takie kształty w Mazdach z lat 90.

Jinba ittai

Gdy wygląd Mazdy był już ustalony, trzeba było skupić się jeszcze nad kolejną sprawą i najważniejszą, która będzie dawać uśmiech na twarzy każdemu kto do niej wsiądzie, a więc jedność z autem (Jinba ittai). Był jednak jeden pewien problem.

Przez silnik z przodu, a napęd na tył, podczas dodawania gazu tylny dyferencjał zaczynał kręcić się w taką samą stronę jak tłoki w silniku. Teraz się będziecie zastanawiać, jak to jest możliwe? Już odpowiadam. Moment obrotowy, który powinien od razu trafiać na koła zamiast tego, ruszał całym tylnym dyferencjałem.

W związku z tym, dobra reakcja na gaz w tym samochodzie nie istniała. Mazda jednak wymyśliła bardzo sprytny plan, aby się tej wady pozbyć. Stworzyli oni ramę PPF (powerplant frame) o długości prawie całego modelu auta, która połączyła skrzynię biegów z dyferencjałem. Przez to rozwiązanie MX-5 zyskało jeszcze inną zaletę. Cały samochód został dzięki temu również jeszcze bardziej usztywniony, a w przypadku auta bez dachu jest to bardzo istotna sprawa.

W 1986r. pojazd był już prawie skończony. Ostatnimi doszlifowaniami były testy (specjalnie skonstruowane prototypy P729). Następnie potrzebne było założenie na przednią jak i tylną oś niezależnego zawieszenia z dwoma wahaczami na każde koło, tarcze hamulcowe, które znalazły się na przedniej jak i tylnej osi (na początku lat 90. było to dość zaskakujące rozwiązanie) oraz silnik.

Skoro samochód nie zaliczał się do tych najcięższych, a dodatkowo miał być tani, to inżynierowie postanowili włożyć jednostkę 4-cylindrową rzędową, z 16 zaworami i dwoma wałkami rozrządu o mocy 115 KM (na rynku japońskim 120 KM).

Takim o to sposobem w 1989r. ujrzeliśmy Mazdę MX5 NA. Skąd wzięła się nazwa tego modelu? MX-5, czyli “Mazda Experiment” projekt numer “5”. Na rynku amerykańskim, samochód nazwany został Miata, a na japońskim sprzedawany był na początku pod marką Eunos jako Roadster.

Mazda MX-5 NA

10 lutego 1989r. Mazda MX-5 NA została zaprezentowana na Chicago Auto Show. Samochód posiadał idealne rozłożenie masy 50:50 co pozwoliło na wspaniałą radość z jazdy. Model zyskał tak duże zainteresowanie poprzez pozytywne oceny, że popyt przerósł produkcję auta. Mimo, że modele z pierwszych lat nie posiadały prawie żadnego wyposażenia (aby były tanie w zakupie) to nie odrzucało to klientów do kupna tego samochodu.

Cała karoseria auta była wykonana ze stali. Jedynym wyjątkiem była maska, która była z lekkiego aluminium. Silnik wyposażony został w elektroniczny wtrysk paliwa z przepływomierzem oraz elektroniczny system zapłonu z czujnikiem położenia wału korbowego zamiast aparatu zapłonowego.

Silnik o nazwie kodowej B6ZE(RS), został specjalnie zaprojektowany dla MX-5 i charakteryzował się lżejszym wałem korbowym, kołem zamachowym i aluminiowym filtrem z żeberkami chłodzącymi. Auto posiadało 5-biegową skrzynie biegów. Dzięki temu pierwszą setkę osiągał w czasie 7,9s.

W roku 1994 model otrzymał lift, w którym dostaliśmy między innymi nowy silnik 1.8 o mocy 135 KM, natomiast w silniku 1.6 zmniejszono moc do 90 KM. Mazda MX-5 NA produkowana była do 1997r.

Mazda MX-5 NB

W 1998r. światło dzienne ujrzała druga generacja MX-5 zwana NB. Model ten dalej posiadał te same silniki, lecz o zwiększonej mocy 1.6 – 110 KM, a 1.8 – 140 KM. Najważniejszą jednak zmianą w drugiej generacji był wygląd zewnętrzny samochodu. Mechanicznie NB dalej była w bardzo dużym stopniu zbliżona do modelu NA.

W 2001r. NB otrzymało lift. Z ważniejszych zmian to zmienił się lekko wygląd auta, natomiast silnik 1.8 dostał zmienne fazy rozrządu. Oprócz tego zmodyfikowane zostały także dolot i wydech co zaowocowało podniesieniem mocy do 146 KM, a do wyboru dostaliśmy 6-biegową skrzynię biegów. Model był produkowany do 2004r.

Mazda MX-5 NC

W 2005r. Mazda zaprezentowała trzecią generację MX-5 zwaną NC. Już na pierwszy rzut oka widać było, że samochód bardzo się rozrósł w porównaniu do poprzednich modeli, a także sporo nabrał na wadze. Jednym z powodów, dlaczego tak się stało, była współpraca z Fordem przy tym modelu.

Trzecia generacja posiadała silniki 1.8 o mocy 126 KM oraz 2.0 o mocy 170 KM oraz skrzynię biegów pięciobiegową lub sześciobiegową. Dodatkowo zawieszenie zostało zmienione z dwuwahaczowego na wszystkich kołach, na przednie wahaczowe/tylne niezależne.

Kolejną nowością był twardy automatycznie składany dach. Komfort podróżowania w tym modelu bardzo się poprawił w porównaniu do NA i NB, ale stracił jednak na tym co było zawsze najważniejsze w MX-5, a więc jedność z autem.

W 2009r. NC doczekał się odświeżenia. Oprócz zmian w wyglądzie zewnętrznym, Mazda poprawiła również dwulitrowy silnik, który osiągał 167 KM (123 kW) przy 7200 obr./min i 190 Nm przy 5000 obr./min dla manualnej skrzyni. Czerwona strefa obrotomierza została podniesiona o 500 obr./min – do 7200 obr./min w modelu ze skrzynią ręczną. Zawieszenie i skrzynia biegów zostały dostrojone, zmiany biegów stały się płynniejsze, a automatyczna skrzynia została wprowadzona do Europy po raz pierwszy.

Model NC produkowany był do 2014r.

Mazda MX-5 ND

4 września 2014r. Mazda zaprezentowała czwartą generację MX-5 nazwaną ND. Pierwsze modele pojazdu zaczęły zjeżdżać z linii produkcyjnej w 2015r. Mazda tym modelem powróciła do tego co znaliśmy najlepiej, a więc lekki pojazd i jedność z autem.

Samochód został zbudowany zgodnie z nowym językiem stylistycznym marki “KODO”. ND w przeciwieństwie do poprzednich generacji nie jest ich ewolucją, lecz zupełnie nową konstrukcją. Samochód jest 100 kg lżejszy od poprzednika oraz sztywniejszy.

Silniki w czwartej generacji, które możemy spotkać to 1.5 – 130KM (już nieprodukowany) i 2.0 – 160 KM SkyActive. W przeciwieństwie do poprzedniej generacji nowa MX-5 ma klasyczny, materiałowy dach. Na rzecz wagi, wycofano się z twardego dachu, który wrócił dopiero w wersji poliftowej.

Wersja ND jest nadal produkowana.

Produkcja w liczbach

W 2000 roku, Mazda MX-5 została zapisana w Księdze rekordów Guinnessa jako najlepiej sprzedający się dwumiejscowy sportowy kabriolet w historii.

Rok	Produkcja	Sprzedaż (USA)	Sprzedaż (Świat)
1988	12 (prototypy)
1989	45 266	23.052	35.807
1990	95 640	35 944	75 789
1991	63 434	31 240	71 586
1992	52 712	24 964	53 031
1993	44 740	21 588	45 155
1994	39 623	21 400	38 826
1995	31 886	20 174	35 673
1996	33 610	18 408	33 205
1997	27 037	17 218	32 035
1998	58 682	19 845	49 205
1999	44 851	17 738	46 370
2000	47 496	18 299	44 573
2001	38 870	16 486	39 258
2002	40 754	14 392	38 917
2003	30 106	10 920	32 990
2004	24 232	9 356	26 531
2005	29 950	9 801	14 316
2006	48 389	16 897	22 546
2007		15 075
2008		10 977
2009		7917	2600
2010		6370	21 000
2011		5674
Suma	807 293	382 758	735 813

^{Fot. Mazda}